مدل بهره برداری تلفیقی از منابع آب شبکه آبیاری و زهکشی سمت راست آبشار اصفهان به روش پویایی سیستم

نوسانات موجود در عرضه منابع آب سطحی و کمبود این منابع در سطح کشور ما موجب شده است تا برداشت از منابع آب زیرزمینی بیش از حد مجاز و بدون توجه به تغذیه این منابع صورت گیرد. لذا توجه هر چه بیشتر به این منابع برای حفظ پایداری آن ها ضروری است. در این مطالعه تلاش شده است با استفاده از روش پویایی سیستم، استفاده تلفیقی از منابع آب های سطحی و زیرزمینی در تولید محصولات زراعی شبکه آبیاری و زهکشی سمت راست آبشار اصفهان که یکی از شبکه های بحرانی حوضه زاینده رود می باشد، شبیه سازی گردد. سپس به کمک این مدل، برای دو حالت عدم تغییر الگوی کشت و تغییر الگوی کشت در سال مبنا جهت رسیدن به الگوی کشت بهینه¬ در منطقه، با حفظ پایداری منابع آب زیرزمینی، میزان درآمد به هزینه شبکه بررسی گردید. در حالت به دست آوردن الگوی کشت بهینه، تابع هدف بیشینه¬سازی نسبت درآمد به هزینه در نظر گرفته شد. این هدف برای دو حالت توجه و عدم توجه به قید حفظ مجموع مساحت محصولات کشت شده در سال مبنا تعریف شد. همچنین این حالات با سه نحوه مدیریت آب آبیاری شامل 1) برداشت کردن از آب زیرزمینی مطابق با سال مبنا، 2) برداشت از آب زیرزمینی مطابق با نیاز آبی محصولات و 3) برداشت کردن از آب زیرزمینی به گونه ای که افت تراز اتفاق نیافتد (پتانسیل برداشت) مدنظر قرار گرفت. همچنین محدودیت های 10، 20، 30، 40 و 50 درصد تغییر در سطح زیر کشت هر یک از محصولات شبکه نسبت به سال زراعی مبنا به مدل اعمال گردید. نتایج مطالعه نشان داد که در تمامی سناریوها برداشت از آب زیرزمینی بر اساس نیاز آبی گیاهان بالاترین درآمدبه هزینه را در بر دارد. همچنین الگوهای کشت بهینه به دست آمده از اعمال کردن محدودیت تغییر سطح زیر کشت 50 درصد برای هر محصول در سال مبنا، منافع بیشتری برای شبکه دارد.